23 Ağustos 2012 Perşembe

Türkiye’nin Sağlıklı Şekersiz Tatlıları





Türkiye’de halen yapılan veya zaman içinde unutulmuş olan ve içeriğinde beyaz şeker, fruktoz vb. rafineri hiçbir ürünün bulunmadığı, doğal kaynaklardan elde edilen tatlarla yapılan tatlılara şekersiz tatlılar adını verdim.
Bu tatlılar, Bal, ekmez, kuru meyveler, meyve suları, gül suyu vb. leri ile yapılan tatlılardan oluşmaktadır.
Kilo almamızı sağlayan en önemli etkenlerden biri şeker tüketimidir. Şeker kilo almamızın yanı sıra vücudumuzda hastalık üretilmesine ve kanserleşmeye kadar gidecek sağlık bozukluklarına yol açan bir maddedir. . Beyaz şekerin sağlığa zararları ve kilo yapma özelliği bilimsel olarak kanıtlanmış olup, isteyen okuyucularım bu konuyla ilgili detaylı bilgilere tıp kitaplarından veya internet kaynaklarından kolaylıkla ulaşabilirler.
Şekerin bu kötü özelliklerinin yanı sıra daha da tehlikeli olan özelliği kişide bağımlılık yaratmasıdır. Aynen sigara, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı gibi insan şekere de bağımlı olmakta ve onun esiri olarak sağlığını tehlikeye atmaktadır.
Şeker bağımlılığından kurtulmanın tek yolu şeker tüketimini bırakmaktır. Ancak şeker bağımlılığı diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin salt iradesi ile sonlandırılabileceği bir durum değildir. Kişi bilinci ile bu bağımlılıktan kurutulması zorlu bir süreçtir.
Bu yazımın amacı şekerin sağlık ve kilo açısından zararlarını bilen ve bu kötü alışkanlıktan bir anlamda madde bağımlılığından kurutulmak isteyen kişilere bu bağımlılığı yenme yolunda giriştikleri zorlu mücadelede kendilerine beyaz şeker içermeyen alternatif tatlı tarifleri sunmayı amaçlamaktadır. Kişiler beyaz şeker içeren tatlılar yemek yerine Türkiye mutfağında  yer alan tariflerle yapacakları tatlıları yiyerek şekere olan bağımlılıklarının azalmasını sağlayacaklardır.

Her tatlı şeker değildir…”
 Beyaz şeker içermeden tatlı yapılması ve yenilmesi de pek ala mümkün bulunmaktadır. Şeker için söylediğimiz açıklamalar beyaz şeker dediğimiz rafine edilmiş basit şeker için geçerlidir. Meyvelerdeki şekerler de kalori içermekte ancak şekerin yani bildiğiniz beyaz şekerin insan vücudunda yarattığı zararlı etkileri oluşturmamakta ve kişiyi bağımlılığa sürüklememektedir. Ancak hemen belirtmek gerekir ki bu yazımda yer alan tatlı tarifler her ne kadar basit şeker içermeyen tarifler olsa da Şeker hastalarına bu tatlıları yememelerini ve şeker düzeylerini yükseltmemelerini öneriyoruz. Yine aynı şekilde kişilerin öncelikle kilo problemlerinin düzeltilmesi amacıyla mutlaka bir doktora ve diyetisyen eşliğinde tedavi olmalarını öneriyoruz. Okuduğunuz yazı  bir sağlık veya tıp programına ait bir yazı  olmayıp yemek tarifleri içeren bir yazı olduğu bilinciyle  okunmalıdır.
Bu   tariflerden yapacağınız tatlıları normalde yediğiniz tatlıların yerine kullanmanızı veya şeker atakları dediğimiz krizlere girdiğinizde bu atakları bastırmak için az miktarda yiyerek vücudunuzu sakinleştirmeniz için yemenizi tavsiye ediyorum.
İnsanoğlu tatlı kavramına hayatında olmazsa olmaz bir yer olarak yaklaşmakta, sosyal her türlü mutlu anını tatlı ile taçlandırmaktadır. Yaş günleri, evlilik yıldönümleri, şeker bayramları bunlara en güzel örnekledir. Demek ki tatlıyı hayatımızda bir anda çıkarmak öyle söylendiği kolay bir olay değildir. Bu nedenle yazımda size beyaz şeker yerine alternatifler sunmakta ve hayatınızda tatlıya daha az zararlı bir yer ayırmanızı sağlamaya çalışmaktadır.
Nasıldır ki beyaz un yerine tam buğday unu, çavdar, yulaf vb. unlarla yapılmış ekmekler daha sağlıklı olup zayıflamanızı sağlamaya yardımcı olmakta ise verdiğim bu tariflerde aynen beyaz şeker karşısında bu işlevi yerine getirmeye çalışmaktadır.
Türkiye’nin çeşitli yörelerinde rastladığım tariflerden bir kaçını paylaşmadan önce Küçük Mahsere köyünde tariflerini aldığım ancak henüz reçetelendirmediğim pekmezli tatlılardan bahsetmek istiyorum. Bu köyde pekmezden yapılan onlarca tatlıdan bir kaçı;

Nişe Helvası
Pekmez tencerede kaynatılır. Diğer bir kapta bir miktar  soğuk pekmez ve nişe (nişasta) karıştırılır ve kaynayan pekmeze ilave edilir. Bir tavada iyice yakılan zeytinyağı (yakılmasının nedeni acısının çıkmasıdır.) helvaya yedirilir.irmik helvası kıvamı ve pütürlüğü olana kadar karıştırılarak kaynatılır. Bana tarifi veren Teslime teyzenin tabiri ile “muhtar ve Mahamed’in elini  tut beni de üstüne at” şeklinde afiyetle yenir.
Nevse Çorbası
Bu çorba erkek çoçuğu doğuran loğusa kadınlar için hazırlanır.
Yeterli miktarda pirinç bol su ile haşlanır. Pirinç lapa haline geldiğinde gerektiği kadar pekmez ilave edilerek bir taşım daha kaynatılır. Çorba gibi  servis yapılır.
Hakık
Yeterli miktar pekmez tencereye konur. Tenceredeki  pekmezin içine bolca küncü (kavrulmuş susam) konularak koyulaşıncaya kadar kaynatılır. Küçük parçalara ayrılıp soğutulup donması sağlanır. Şeker gibi sunulur.
Şirin Tarhana
Dilme haline ya da bastık haline getirilen sıcak pekmeze bakır kazandan çıkarılmadan evvel simit (ince bulgur ) veya kırık darı (kırık mısır) ilave edilip yaklaşık 30 dakika karıştırılarak pişirilir. Sıcak olarak tepsilere alınır. Sıcak  servis edildiği gibi soğutulup şam tatlısı şeklinde kesilerek de sunulur... Ceviz içi  konularak yapılan tarifi de vardır.
Damızlıklı Pekmez
Hazırlanmış olan pekmez bir hafta dinlendirilir. Mahsereye tekrar gidilerek hazırlamış olduğumuz (ben tarifi 100 kilo hazır pekmeze göre vereceğim) 100 kilo pekmez bakır kazanda tekrar kaynatılır. İçine 1 kilo bal ve önceki seneden hazırladığımız 10 kilo damızlıklı pekmez ilave edilip Matkapla karıştırılır. Mahsereciler matkaba karıştırma işlevi için özel bir uç takarak onu bir nevi mikser haline getirmişler. Ne kadar karıştırılırsa pekmezin rengi o kadar sararıp güzelleşiyor. Karışma işleminden sonra tahta kaplara alınarak saklanıyor. (mahsere; pekmez yapılan yer)


PEKMEZLİ YUFKA TATLISI
8 adet yufka ekmek
250 gr. ceviz içi
1 kase lor peyniri
1 bardak süt
100 gr. tereyağ
1 bardak pekmez
Yufka ekmeklerin ortasına kıyılmış ceviz içi koyun ve zarf gibi kapatıp tereyağında kızartın. Tatlımız kızarırken lor peynirini süt ile çırparak inceltin. Kızaran yufkaların altını kapatıp pekmezi tavaya ilave edin ve  5 dakika dinlendirip inceltilmiş lor ile servis yapın.

YUFKA EKMEKLİ BAKLAVA
12 adet hazır kuru yufka
2 bardak cebiz içi
2 litre süt
1 kilo  bal
1 yemek kaşığı tereyağ
Kuru yufkaların altı tanesi ıslatılıp altı yağlanmış yuvarlak tepsiye yerleştirilir. Araya kıyılmış ceviz konur ve üzerine tekrar 6 adet ıslatılmış yufka konulur. Ve tepsi ocağa oturtulur. Odun ateşinde veya soba üzerinde de pişirilebilir. Altı kızarana kadar ağır ağır pişirilir. Altı yeterince kızardığında ters yüz edilir ve diğer tarafıda kızartılır. Üzerine ballı ılık şerbet verilip şerbeti çektiğinde servis yapılır.

PEKMEZLİ REÇELLER
2 bardak kuru meyve (kayısı, ayva, incir, elma…)
1 bardak pekmez
2 bardak su
2 adet karanfil
Kuru meyvenizi ince ince kıyın. Su ve karanfille beraber  15 dakika kısık ateşte  haşlayın. Üzerine pekmezi döküp kısıt ateşte pişirmeye devam edin. Kıvamını kontrol edin ve baklava şerbeti kıvamına gelince altını kapatıp soğutup servis edin. Pekmez pişdikten sonra soğurken sertleşir bu yüzden kıvamın biraz sulu olması gereklidir. Dilerseniz bu reçelide ilk tarifte verdiğim inceltilmiş lor peyniri ile servis edebilirsiniz nefis bir tatlı olacaktır.

AYVA BASTI
500 gram ayva
İki yemek kaşığı  tereyağı
1 kahve fincanı kırık pirinç
1 su bardağı pekmez
2 su bardağı su
1 dilim limon
Ayvaların kabuklarını soyulup çekirdekleri çıkarılır. Dilimlenip kararmaması için limonlu suda bekletilir. Limonlu suda bekletilen ayvalar, geniş bir tencereye dizilir, üzerine su ilave edilir. Yumuşayınca pirinci eklenir. 15 dakika pişirilip pekmezi ve tereyağı eklenir. Suyunu çekinceye kadar pişirmeye devam edilir. Pişince tabağa alınıp, pekmezle birlikte servis yapılır. ayni tarifi armut yada elma ile de yapabilirsiniz

10 yorum:

  1. Fazla bilinmeyen bu tatları ortaya çıkarmanız, kayıt altına almanız Türk mutfağı adına önemli bir hizmet. Birikiminizi yansıtan ve keyifle okunan blog yazılarınızın devamını bekliyorum :)

    YanıtlaSil
  2. sağolun...bende heyecanla yazmaya devam ediyorum. :)

    YanıtlaSil
  3. Omur Bey, ozellikle saf balin isitilmamasi gerektigi konusunda ne diyorsunuz? Ben keklerimi balla tatlandirirdim, bunu duydugumdan beri cesaret edemiyorum, uzerine dokup yiyorum (evet seker bagimlisiyim :-) Vaktiniz olurda yazarsaniz veya kaynak gosterebilirseniz cok memnun olurum.

    Harika bir yazi idi, tesekkurler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. direk balı ısıtmak zararlı olabilir ancak kaynayan sütte şerbet yapmak durumu kurtarır, ancak kek içinde olduğu zaman araştırmak gerekir.. bakacağım bu hususa ..

      Sil
    2. Belki de sadece sulandirip kullanmak dogru olur :-) Illa bal!

      Bu konuda ogrendiklerinizi burada paylasacaginizdan suphemiz yok, tekrar tesekkurler.

      Nur Hanim'in yorumunu okuyunca aklima geldi, Sabri Koz'un Yemek Kitabi isimli kitabinda da Turklerin agzina seker koymadigindan bahseden bir bolum vardi ne ara muptelasi olduk acaba?

      Sil
  4. Ömür Şef,
    Sen harikasın! Günümüzde rafine şekerin artık zehir olarak tanımlanıp, tüm tıp doktorlarının ve diyetisyenlerin israrla yasaklamasından sonra merak ediyordum, ekranlarda boy gösteren, çeşitli firmalar adına atraksiyon yapanlardan kim bu konuya el atacak diye! Ve araştırmacı bir şef olarak yine farkını tariflerinle ortaya koydun! Önemli bir iş yaptığına inanıyorum! Bildiğim kadarıyla şeker de, bize (anadoluya) sonradan gelen bir madde olduğu için aslında çok daha fazla tatlı tarifi olduğunu düşünüyorum!
    Her halde bu çalışmalar, yeni kitapları da getirir! Yani burada ilgiyle izliyoruz ama bunca emeğin bu sanal ortam dışında da yazılı olarak kayda geçmesi çok önemli.
    Şefim, doktor ve diyetisyenlerin alternatif olarak sunduğu agave şurubu hakkındaki düşüncelerinizi de merak ediyorum! İthal olduğu için oldukça pahallı! Yani bal da (iyisi, hakiki olanı) pahallı, ucuz olanlar da zaten rafine şekerle beslenen arıların ürünü olduğundan kullanmak ne derece doğru olur bilmiyorum! Özellikle şerbetli tatlılarda 45 derece üzeri ısıtılması toksik etki yarattığı bal yerine bu agave kullanabilinir mi ya da bal, şerbet kıvamında sulandırılarak kullanılırsa olur mu, sonuç alınabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. güzel cümleler için teşekkür ederim.
      tarifler bu kadar tabiki değil bir kaç örnek yazdım

      Sil
  5. agaveyi bilmiyorum biraz araştırmak lazım bu ara bakıp bir cevap yazarım
    sevgiler..

    YanıtlaSil
  6. Teşekkür ediyorum tarifleriniz için.Nisan ayından beri şeker tüketmiyorum. 'Taş Devri Diyeti ' kitabını okuduğumdan beri. Bu tarifler çok işime yarayacak ancak pekmez konusunda bir uyarı yapmak istiyorum. Şeker tüketmeme kararını aldıktan sonra piyasadaki pekmezleri araştırdım. İçeriklerinde yüzde ... şeker yazıyor. Kullanırken yine de dikkat etmek lazım. Benim kullandığım Tariş'in pekmezi. Birtek onun içeriğinde şeker yazmıyor. Pekmezle tatlı yapacakların aklında bulunsun.kolay gelsin işlerinizde.

    YanıtlaSil
  7. Şimdi tarifleri yazıyorum çok heyecanlıyım

    YanıtlaSil