Türkiye’de halen yapılan veya zaman içinde
unutulmuş olan ve içeriğinde beyaz şeker, fruktoz vb. rafineri hiçbir ürünün
bulunmadığı, doğal kaynaklardan elde edilen tatlarla yapılan tatlılara şekersiz
tatlılar adını verdim.
Bu
tatlılar, Bal, ekmez, kuru meyveler, meyve suları, gül suyu vb. leri ile
yapılan tatlılardan oluşmaktadır.
Kilo almamızı sağlayan en önemli etkenlerden
biri şeker tüketimidir. Şeker kilo almamızın yanı sıra vücudumuzda hastalık
üretilmesine ve kanserleşmeye kadar gidecek sağlık bozukluklarına yol açan bir
maddedir. . Beyaz şekerin sağlığa zararları ve kilo yapma özelliği bilimsel
olarak kanıtlanmış olup, isteyen okuyucularım bu konuyla ilgili detaylı
bilgilere tıp kitaplarından veya internet kaynaklarından kolaylıkla
ulaşabilirler.
Şekerin bu kötü özelliklerinin yanı sıra daha
da tehlikeli olan özelliği kişide bağımlılık yaratmasıdır. Aynen sigara, alkol
veya uyuşturucu madde bağımlılığı gibi insan şekere de bağımlı olmakta ve onun
esiri olarak sağlığını tehlikeye atmaktadır.
Şeker bağımlılığından kurtulmanın tek yolu
şeker tüketimini bırakmaktır. Ancak şeker bağımlılığı diğer bağımlılıklarda
olduğu gibi kişinin salt iradesi ile sonlandırılabileceği bir durum değildir.
Kişi bilinci ile bu bağımlılıktan kurutulması zorlu bir süreçtir.
Bu yazımın amacı şekerin sağlık ve kilo
açısından zararlarını bilen ve bu kötü alışkanlıktan bir anlamda madde
bağımlılığından kurutulmak isteyen kişilere bu bağımlılığı yenme yolunda
giriştikleri zorlu mücadelede kendilerine beyaz şeker içermeyen alternatif
tatlı tarifleri sunmayı amaçlamaktadır. Kişiler beyaz şeker içeren tatlılar
yemek yerine Türkiye mutfağında yer alan
tariflerle yapacakları tatlıları yiyerek şekere olan bağımlılıklarının
azalmasını sağlayacaklardır.
“ Her tatlı şeker değildir…”
Beyaz
şeker içermeden tatlı yapılması ve yenilmesi de pek ala mümkün bulunmaktadır.
Şeker için söylediğimiz açıklamalar beyaz şeker dediğimiz rafine edilmiş basit
şeker için geçerlidir. Meyvelerdeki şekerler de kalori içermekte ancak şekerin
yani bildiğiniz beyaz şekerin insan vücudunda yarattığı zararlı etkileri
oluşturmamakta ve kişiyi bağımlılığa sürüklememektedir. Ancak hemen belirtmek
gerekir ki bu yazımda yer alan tatlı tarifler her ne kadar basit şeker
içermeyen tarifler olsa da Şeker hastalarına bu tatlıları yememelerini ve şeker
düzeylerini yükseltmemelerini öneriyoruz. Yine aynı şekilde kişilerin öncelikle
kilo problemlerinin düzeltilmesi amacıyla mutlaka bir doktora ve diyetisyen
eşliğinde tedavi olmalarını öneriyoruz. Okuduğunuz yazı bir sağlık veya tıp programına ait bir yazı olmayıp yemek tarifleri içeren bir yazı olduğu
bilinciyle okunmalıdır.
Bu tariflerden yapacağınız tatlıları normalde
yediğiniz tatlıların yerine kullanmanızı veya şeker atakları dediğimiz krizlere
girdiğinizde bu atakları bastırmak için az miktarda yiyerek vücudunuzu
sakinleştirmeniz için yemenizi tavsiye ediyorum.
İnsanoğlu tatlı kavramına hayatında olmazsa
olmaz bir yer olarak yaklaşmakta, sosyal her türlü mutlu anını tatlı ile
taçlandırmaktadır. Yaş günleri, evlilik yıldönümleri, şeker bayramları bunlara
en güzel örnekledir. Demek ki tatlıyı hayatımızda bir anda çıkarmak öyle
söylendiği kolay bir olay değildir. Bu nedenle yazımda size beyaz şeker yerine
alternatifler sunmakta ve hayatınızda tatlıya daha az zararlı bir yer
ayırmanızı sağlamaya çalışmaktadır.
Nasıldır ki beyaz un yerine tam buğday unu,
çavdar, yulaf vb. unlarla yapılmış ekmekler daha sağlıklı olup zayıflamanızı
sağlamaya yardımcı olmakta ise verdiğim bu tariflerde aynen beyaz şeker
karşısında bu işlevi yerine getirmeye çalışmaktadır.
Türkiye’nin çeşitli yörelerinde rastladığım
tariflerden bir kaçını paylaşmadan önce Küçük Mahsere köyünde tariflerini
aldığım ancak henüz reçetelendirmediğim pekmezli tatlılardan bahsetmek
istiyorum. Bu köyde pekmezden yapılan onlarca tatlıdan bir kaçı;
Nişe
Helvası
Pekmez tencerede kaynatılır. Diğer bir kapta
bir miktar soğuk pekmez ve nişe
(nişasta) karıştırılır ve kaynayan pekmeze ilave edilir. Bir tavada iyice
yakılan zeytinyağı (yakılmasının nedeni acısının çıkmasıdır.) helvaya
yedirilir.irmik helvası kıvamı ve pütürlüğü olana kadar karıştırılarak
kaynatılır. Bana tarifi veren Teslime teyzenin tabiri ile “muhtar ve Mahamed’in
elini tut beni de üstüne at” şeklinde
afiyetle yenir.
Nevse
Çorbası
Bu çorba erkek çoçuğu doğuran loğusa kadınlar
için hazırlanır.
Yeterli miktarda pirinç bol su ile haşlanır.
Pirinç lapa haline geldiğinde gerektiği kadar pekmez ilave edilerek bir taşım
daha kaynatılır. Çorba gibi servis
yapılır.
Hakık
Yeterli miktar pekmez tencereye konur.
Tenceredeki pekmezin içine bolca küncü
(kavrulmuş susam) konularak koyulaşıncaya kadar kaynatılır. Küçük parçalara
ayrılıp soğutulup donması sağlanır. Şeker gibi sunulur.
Şirin
Tarhana
Dilme haline ya da bastık haline getirilen
sıcak pekmeze bakır kazandan çıkarılmadan evvel simit (ince bulgur ) veya kırık
darı (kırık mısır) ilave edilip yaklaşık 30 dakika karıştırılarak pişirilir.
Sıcak olarak tepsilere alınır. Sıcak
servis edildiği gibi soğutulup şam tatlısı şeklinde kesilerek de
sunulur... Ceviz içi konularak yapılan
tarifi de vardır.
Damızlıklı
Pekmez
Hazırlanmış olan pekmez bir hafta
dinlendirilir. Mahsereye tekrar gidilerek hazırlamış olduğumuz (ben tarifi 100
kilo hazır pekmeze göre vereceğim) 100 kilo pekmez bakır kazanda tekrar
kaynatılır. İçine 1 kilo bal ve önceki seneden hazırladığımız 10 kilo
damızlıklı pekmez ilave edilip Matkapla karıştırılır. Mahsereciler matkaba
karıştırma işlevi için özel bir uç takarak onu bir nevi mikser haline
getirmişler. Ne kadar karıştırılırsa pekmezin rengi o kadar sararıp
güzelleşiyor. Karışma işleminden sonra tahta kaplara alınarak saklanıyor.
(mahsere; pekmez yapılan yer)
PEKMEZLİ
YUFKA TATLISI
8 adet yufka ekmek
250 gr. ceviz içi
1 kase lor peyniri
1 bardak süt
100 gr. tereyağ
1 bardak pekmez
Yufka ekmeklerin ortasına kıyılmış ceviz içi
koyun ve zarf gibi kapatıp tereyağında kızartın. Tatlımız kızarırken lor
peynirini süt ile çırparak inceltin. Kızaran yufkaların altını kapatıp pekmezi
tavaya ilave edin ve 5 dakika
dinlendirip inceltilmiş lor ile servis yapın.
YUFKA
EKMEKLİ BAKLAVA
12 adet hazır kuru yufka
2 bardak cebiz içi
2 litre süt
1 kilo
bal
1 yemek kaşığı tereyağ
Kuru yufkaların altı tanesi ıslatılıp altı
yağlanmış yuvarlak tepsiye yerleştirilir. Araya kıyılmış ceviz konur ve üzerine
tekrar 6 adet ıslatılmış yufka konulur. Ve tepsi ocağa oturtulur. Odun ateşinde
veya soba üzerinde de pişirilebilir. Altı kızarana kadar ağır ağır pişirilir.
Altı yeterince kızardığında ters yüz edilir ve diğer tarafıda kızartılır.
Üzerine ballı ılık şerbet verilip şerbeti çektiğinde servis yapılır.
2 bardak kuru meyve (kayısı, ayva, incir,
elma…)
1 bardak pekmez
2 bardak su
2 adet karanfil
Kuru meyvenizi ince ince kıyın. Su ve
karanfille beraber 15 dakika kısık
ateşte haşlayın. Üzerine pekmezi döküp
kısıt ateşte pişirmeye devam edin. Kıvamını kontrol edin ve baklava şerbeti
kıvamına gelince altını kapatıp soğutup servis edin. Pekmez pişdikten sonra
soğurken sertleşir bu yüzden kıvamın biraz sulu olması gereklidir. Dilerseniz
bu reçelide ilk tarifte verdiğim inceltilmiş lor peyniri ile servis
edebilirsiniz nefis bir tatlı olacaktır.
AYVA
BASTI
500 gram ayva
İki yemek kaşığı tereyağı
1 kahve fincanı kırık pirinç
1 su bardağı pekmez
2 su bardağı su
1 dilim limon
Ayvaların kabuklarını soyulup çekirdekleri
çıkarılır. Dilimlenip kararmaması için limonlu suda bekletilir. Limonlu suda
bekletilen ayvalar, geniş bir tencereye dizilir, üzerine su ilave edilir.
Yumuşayınca pirinci eklenir. 15 dakika pişirilip pekmezi ve tereyağı eklenir.
Suyunu çekinceye kadar pişirmeye devam edilir. Pişince tabağa alınıp,
pekmezle birlikte servis yapılır. ayni tarifi armut yada elma ile de
yapabilirsiniz
Fazla bilinmeyen bu tatları ortaya çıkarmanız, kayıt altına almanız Türk mutfağı adına önemli bir hizmet. Birikiminizi yansıtan ve keyifle okunan blog yazılarınızın devamını bekliyorum :)
YanıtlaSilsağolun...bende heyecanla yazmaya devam ediyorum. :)
YanıtlaSilOmur Bey, ozellikle saf balin isitilmamasi gerektigi konusunda ne diyorsunuz? Ben keklerimi balla tatlandirirdim, bunu duydugumdan beri cesaret edemiyorum, uzerine dokup yiyorum (evet seker bagimlisiyim :-) Vaktiniz olurda yazarsaniz veya kaynak gosterebilirseniz cok memnun olurum.
YanıtlaSilHarika bir yazi idi, tesekkurler.
direk balı ısıtmak zararlı olabilir ancak kaynayan sütte şerbet yapmak durumu kurtarır, ancak kek içinde olduğu zaman araştırmak gerekir.. bakacağım bu hususa ..
SilBelki de sadece sulandirip kullanmak dogru olur :-) Illa bal!
SilBu konuda ogrendiklerinizi burada paylasacaginizdan suphemiz yok, tekrar tesekkurler.
Nur Hanim'in yorumunu okuyunca aklima geldi, Sabri Koz'un Yemek Kitabi isimli kitabinda da Turklerin agzina seker koymadigindan bahseden bir bolum vardi ne ara muptelasi olduk acaba?
Ömür Şef,
YanıtlaSilSen harikasın! Günümüzde rafine şekerin artık zehir olarak tanımlanıp, tüm tıp doktorlarının ve diyetisyenlerin israrla yasaklamasından sonra merak ediyordum, ekranlarda boy gösteren, çeşitli firmalar adına atraksiyon yapanlardan kim bu konuya el atacak diye! Ve araştırmacı bir şef olarak yine farkını tariflerinle ortaya koydun! Önemli bir iş yaptığına inanıyorum! Bildiğim kadarıyla şeker de, bize (anadoluya) sonradan gelen bir madde olduğu için aslında çok daha fazla tatlı tarifi olduğunu düşünüyorum!
Her halde bu çalışmalar, yeni kitapları da getirir! Yani burada ilgiyle izliyoruz ama bunca emeğin bu sanal ortam dışında da yazılı olarak kayda geçmesi çok önemli.
Şefim, doktor ve diyetisyenlerin alternatif olarak sunduğu agave şurubu hakkındaki düşüncelerinizi de merak ediyorum! İthal olduğu için oldukça pahallı! Yani bal da (iyisi, hakiki olanı) pahallı, ucuz olanlar da zaten rafine şekerle beslenen arıların ürünü olduğundan kullanmak ne derece doğru olur bilmiyorum! Özellikle şerbetli tatlılarda 45 derece üzeri ısıtılması toksik etki yarattığı bal yerine bu agave kullanabilinir mi ya da bal, şerbet kıvamında sulandırılarak kullanılırsa olur mu, sonuç alınabilir mi?
güzel cümleler için teşekkür ederim.
Siltarifler bu kadar tabiki değil bir kaç örnek yazdım
agaveyi bilmiyorum biraz araştırmak lazım bu ara bakıp bir cevap yazarım
YanıtlaSilsevgiler..
Teşekkür ediyorum tarifleriniz için.Nisan ayından beri şeker tüketmiyorum. 'Taş Devri Diyeti ' kitabını okuduğumdan beri. Bu tarifler çok işime yarayacak ancak pekmez konusunda bir uyarı yapmak istiyorum. Şeker tüketmeme kararını aldıktan sonra piyasadaki pekmezleri araştırdım. İçeriklerinde yüzde ... şeker yazıyor. Kullanırken yine de dikkat etmek lazım. Benim kullandığım Tariş'in pekmezi. Birtek onun içeriğinde şeker yazmıyor. Pekmezle tatlı yapacakların aklında bulunsun.kolay gelsin işlerinizde.
YanıtlaSilŞimdi tarifleri yazıyorum çok heyecanlıyım
YanıtlaSil